Tütün ürünlerinden yayılan dumanın; bulunulan ortamda birikip, tekrar havaya salınması ve bu dumanın solunması “üçüncü el duman maruziyeti” olarak tanımlanıyor…
Az bilinen ve genellikle önemsenmeyen üçüncü el duman maruziyetinin de çok riskli olduğunu ifade eden Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç “Bu sinsi tehlike ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor’’ dedi ve şu bilgileri verdi:
Prof. Dr. Oğuz Kılınç
Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın tanımladığı gibi, tütün ürünleri içilen bir ortamda dumana maruz kalmayı ifade eden ikinci el duman maruziyeti yani pasif içicilik, toksinlerin maruziyetine neden olur. Sigara, elektronik sigara ya da ısıtılmış tütün, nargile vb. tütün ürünlerinin kullanımı sonrasında ortamda kalan (eşyalara, perdelere, halılara hatta tozlara sinen) tütün ve nikotin artıklarının oluşturduğu toksik kalıntılar ise üçüncü el duman maruziyeti olarak tanımlanır.
Yapılan bilimsel çalışmalarda tütün ürünlerinden çıkan artıkların odanın havalandırıl-masından 12 saat sonrasında bile hâlâ havada asılı kaldığı, halı perde ve duvar kâğıdı örneklerinde nikotine ve kanserojen maddelere rastlanıldığı gösterilmiştir.
Üç ay sonra yapılan yüzey analizlerinde halen NNK denen kanserojen madde varlığının tespit edildiği bildirilmiştir.
Tütün ürünlerinden çıkan artıkların apartman daireleri arasında da hareketlerini sürdürdüğü apartman ve havalandırma boşlukları arasında taşınarak herhangi bir tütün ürünü içilmeyen diğer dairelere de bulaştığı saptanmıştır.
Aynı durum taksi gibi toplu taşıma araçları için de geçerlidir. Taksilerde yapılan bir çalışmada araç döşemelerinde yüksek yoğunlukta NNK tanımlanmıştır.
Türü ne olursa olsun, elektronik sigara, ısıtılmış tütün ürünleri de dahil olmak üzere tütün ve nikotin artıklarına maruz kalmanın
oluşturduğu üçüncü el duman maruziyetinin toplum tarafından bilinmesine, bu kirleticilerin önlenmesine yönelik yasal düzenlemelerin genişletilmesine, denetim mekanizmalarının tam ve etkin bir şekilde uygulanmasına ihtiyaçımız var.
Üçüncü el duman maruziyeti vücutta birçok hasara yol açar. Kulak ağrısına, baş ağrısına, enfeksiyonlara karşı direncin azalmasına, hastalık riskinin artışına, iyileşmenin yavaşlamasına, astım ataklarının tetiklenmesine, kötüleşen solunumsal hastalıklara, DNA ve hücresel düzeyde hasarlara ve bu nedenle kanser riskinde artışa neden olur. Pasif içicilik gibi, üçüncü el duman maruziyeti de hayatı tehdit eden kimyasallar içerir.
Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Sekreteri Dr. Remziye Can da üçüncü el duman hakkında şunları söyledi: “Bu duman, tam anlamıyla duman değildir. Tütün ve nikotin artıklarının yüzey, halı, duvar, mobilya, battaniye ve oyuncak gibi malzemelere yerleşmesi, yiyeceklerle teması, ev tozunda birikmesi, daha sonra tekrar havaya salınması sureti ile sürekli olarak bu toksik kalıntılara maruz kalmaktır. Kansorejen madde olarak tanımlanan bu kalıntılar; silmek, yıkamak ya da havalandırmak gibi temizlik faaliyetleri ile ortadan kaldırılamamaktadır. Uzun yıllar yaşanılan ortamlarda varlıklarını sürdürmeye devam etmektedirler.
Çocuklar, evin zemini, halı, koltuk gibi yüzeylere maruz kaldıkları için üçüncü el sigara dumanına karşı en savunmasız gruptur. Bu risk, özellikle nesnelere sık sık dokunup ardından ellerini ağızlarına götüren çok küçük çocuklar için daha da fazladır. Çünkü bu durum, zehirli kimyasallara maruz kalma oranlarını artırabilir.
Sigara içiyorsanız, asla evinizin içinde içmeyin. Çünkü duman kokusunu artık almasanız bile duman hâlâ oradadır. Yine de en iyi yaklaşım, sigaradan tamamen kaçınmaktır. Özetle pasif içiciliğin tehlikeleriyle başa çıkmanın en iyi çözüm yolu sigarayı bırakmaktır.
