Ekonomim’den Ali Ekber Yıldırım’ın haberine göre, Türkiye’de hayvancılığı tehdit eden ve tüm hayvan pazarlarının kapatılmasına yol açan şap hastalığının ağır ekonomik etkisi ortaya çıktı. Tarımsal Strateji ve Politika Geliştirme Merkezi’nin (TARPOL) raporuna göre, bu hastalığın ülke ekonomisine yıllık maliyeti yaklaşık 4,1 milyar dolar (162 milyar lira).
Eski Tarım Bakanı Mehdi Eker başkanlığındaki TARPOL’ün hazırladığı “Şap Hastalığı Raporu”, hastalığın sadece hayvan sağlığını değil, üreticilerin gelirlerini, ihracatı ve gıda güvenliğini de doğrudan tehdit ettiğini gösterdi. Raporda, bu salgının 2025 ilkbaharındaki zirai don afeti kadar yıkıcı olabileceği belirtiliyor.
Rapora göre, Türkiye’deki 16,9 milyon büyükbaş ve 54,9 milyon küçükbaş hayvan, şap hastalığı riski altında. Virüsün, ülkede daha önce görülmeyen Sat1, Sat2 ve Uzakdoğu kökenli alt tipleri tespit edildi. Salgının, Doğu ve Güneydoğu komşularından kaynaklandığı düşünülüyor.
Hastalık, çift tırnaklı hayvanlarda son derece bulaşıcı bir enfeksiyon. Ölüm oranı düşük olsa da, et ve süt üretimindeki azalmalar ciddi ekonomik kayıplara yol açıyor. Raporda, hastalığın yayılmasında panayırlara, pazarlara, kurbanlık hayvan hareketlerine ve nakil araçlarına dikkat çekiliyor.
Raporda belirtilen ekonomik zarar kalemleri şunlardır:
Et üretimi kaybı: 2,3 milyar dolar
Süt üretimi kaybı: 875 milyon dolar
İlaç giderleri: 416 milyon dolar
Aşı uygulamaları: 50 milyon dolar
Buzağı ölümleri: 25 milyon dolar
İhracat kaybı: 437 milyon dolar
Toplam zarar: 4,1 milyar dolar (162 milyar TL)
TARPOL raporu, bu kaybın sadece doğrudan üretimle sınırlı kalmayacağını, hayvancılıkla ilgili sektörlerin kapanabileceğini ve işsizlik artabileceğini vurguluyor.
Uluslararası örneklerde de benzer düzeyde zararlar dikkat çekiyor. ABD, 25 milyar dolar, İngiltere ise 29 milyar sterlin zararla şap hastalığıyla mücadele etti.
Raporda, Türkiye’nin orta ve uzun vadede bu tür salgınlarla etkili bir şekilde mücadele edebilmesi için aşılama, biyogüvenlik, kontrol ekipleri oluşturulması ve teknik personel desteğinin artırılması gibi 10 maddelik bir önlem planı öneriliyor.
