İtalya’nın lüks moda sektörü, savcıların tedarik zincirlerinde işçi sömürüsü ve denetim eksikliği tespit ettiği soruşturmalarla çalkalanıyor.
Milano’daki savcıların yürüttüğü incelemeler, ülkenin en prestijli markalarının üretim ağlarında ciddi ihlaller olduğunu ortaya koydu. Loro Piana, Dior’un İtalyan iştiraki Manufactures Dior, Giorgio Armani ve Alviero Martini gibi sektör devlerinin de aralarında bulunduğu beş marka 2024’ten bu yana kayyum idaresine alındı.
Dün bir kez daha mahkeme karşısına çıkan lüks deri markası Tod’s, savcıların talepleriyle gündemde. Milano mahkemesi, şirket avukatlarına denetim mekanizmalarının güçlendirilmesine yönelik çalışmalar için ek süre tanıdı ve duruşmayı 23 Şubat’a erteledi. Savcılar, Tod’s’un alt yüklenicilerdeki kötü çalışma şartlarını bile bile görmezden geldiğini savunarak şirkete geçici reklam yasağı getirilmesini ve dış yönetici atanmasını istiyor.
Soruşturma dosyalarında, şirketin Çinli taşeronların çalıştırdığı işçilerin saatlik 2,75 euroya kadar düşen ücretleri gibi ağır ihlalleri fark ettiği ancak gerekli önlemleri almadığı belirtiliyor. Tod’s ise yazılı açıklamasında, çalışanların onurunun “ailenin en önemli değerlerinden biri” olduğunu ve soruşturmanın olumlu sonuçlanacağına güvendiklerini bildirdi. Şirketin, adı geçen bazı taşeronlarla sözleşmeleri sonlandırdığı da mahkeme belgelerine yansıdı.
Savcı Paolo Storari’nin yürüttüğü dosyalar, lüks modanın parlak vitrinlerinin ardındaki karanlık tabloya işaret ediyor. Kar marjlarının daralması ve kontrolsüz taşeron zincirleri, işçi haklarının ihlal edildiği bir yapı yarattığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Temiz Giysi Kampanyası İtalya Koordinatörü Deborah Lucchetti, büyük markaların düşük fiyat baskısının tedarikçileri illegal yollara sürüklediğini belirterek “Bu sistem tamamen bir sömürü zinciri” değerlendirmesi yaptı.
İtalya hükümeti ise art arda gelen skandallar karşısında savunmaya geçti. Sanayi Bakanı Adolfo Urso, ülkenin moda markalarının “itibarsal bir saldırı altında” olduğunu söyleyerek firmaların yasalara uygunluğunu belgeleyen bir sertifika sistemi önerdi. Ancak gönüllü olması ve markaları sorumluluktan koruyabileceği gerekçesiyle düzenleme eleştiriliyor.
Sektörün büyüklüğü göz önüne alındığında risk büyük. Bazı markalar tüketici güvenini yeniden inşa etmeye çalışıyor. Prada, geçen hafta Floransa yakınlarındaki fabrikasını basına açarak üretim süreçlerini şeffaf şekilde gösterdi. Grubun Pazarlama Direktörü Lorenzo Bertelli, “Tedarik zincirini temiz tutmak sürekli bir mücadele” diyerek düzenli denetimlerin zorunlu olduğunu vurguladı.
