Yıllardır Avrupa’nın enerji bağımsızlığı ve sürdürülebilirlik hedefleri konuşulsa da, gerçek şu ki, her fabrika ve kimyasal işlemde havaya salınan muazzam miktarda atık ısı nedeniyle kıtanın enerjisinin önemli bir kısmı kelimenin tam anlamıyla buharlaşıp kayboluyordu.
Bu israf sadece emisyonları artırmakla kalmıyor, aynı zamanda 2022’den bu yana hızla artan enerji fiyatlarıyla boğuşan ağır sanayiyi de savunmasız bırakıyordu.
Durumun ciddiyeti, Avrupa sanayisinin her yıl israf ettiği atık ısının, AB’deki neredeyse her evi ısıtmaya yetecek kadar fazla olmasıyla açıkça ortaya çıkıyor.
Avrupa Birliği’nin yürüttüğü iWAYS Projesi, şimdiye kadar boşa giden bu ısıyı değerli bir kaynağa dönüştürmek için eksik parçayı bulduğunu iddia ediyor. TechXplore verilerine göre, Avrupa’da tüketilen enerjinin neredeyse dörtte biri sanayi sektörlerinden geliyor ve bunun yılda yaklaşık 3.000 terawatt-saati ısı olarak kayboluyor.
Brunel Üniversitesi’nden Profesör Hussam Jouhara tarafından geliştirilen Isı Borulu Yoğuşma Ekonomizeri (HPCE), bu projenin temelini oluşturuyor. Bu cihaz, bacasız, tehlikeli emisyonsuz fabrikalar kurmayı mümkün kılmayı ve atık ısıyı havaya salmak yerine geri kazanmayı amaçlıyor.
HPCE sistemi, enerjiyi hızlı ve pasif bir şekilde aktaran kapalı ısı boruları kullanarak çalışıyor.
Sıcak baca gazları borulardan geçerken, ısı yakalanıyor ve temiz suyu ısıtmak için kullanılıyor.
Uçucu bileşikler yoğunlaşarak, suyun büyük bir kısmının yeniden kullanılmasını sağlayan bir arıtma sistemine geçiyor.
Bu çift yönlü fayda, hem daha az emisyon hem de daha düşük enerji ve su tüketimi sağlıyor.
iWAYS projesi, bu teoriyi gerçek dünya koşullarında üç farklı endüstriyel sektörde kurulan somut testlerle kanıtladı:
İsveç’teki Alufluor kimya tesisi, HPCE’yi aşındırıcı gazlarla test etti. Sistem basınca dayanmakla kalmadı, aynı zamanda suyu 60°C’nin üzerine ısıtmak için verimli bir ısı geri kazanımı sağladı.
İtalya’daki Keope seramik şirketi, ilk birkaç ay içinde sonuçları gördü; geri kazanılan enerji, saatte 20 ila 30 evin tüketimine eşdeğerdi.
Bask Bölgesi’ndeki Tubacex çelik şirketi, HPCE sayesinde proses ısısının %30’una kadarını geri kazanarak gaz tüketimini azalttı. Ayrıca, gelişmiş arıtma sistemleri sayesinde endüstriyel suyun %95’inin yeniden kullanılmasına olanak tanıdı.
Elde edilen bu sonuçlar, iWAYS sisteminin artık bir vaat olmaktan çıktığını gösteriyor. Kanıtlanan verilere göre, sistem sadece iki veya üç yıl içinde kendini amorti edebiliyor ve dar kâr marjlarıyla çalışan şirketler için bile gerçek bir seçenek haline geliyor. Bu durum, Avrupa’nın her zaman kendi atık ısısı üzerinde oturduğu, ancak bunu yeni keşfettiği bir enerji altın madeni olduğunu gösteriyor.
