Raporda, Avrupa ve Orta Asya’dan 50 ülkenin sağlık sistemlerinde yapay zeka kullanımı incelendi. Ülkelerin yarısında yapay zeka tabanlı sohbet botlarının hastalarla etkileşime girdiği, 32 ülkede görüntüleme ve tespit amacıyla yapay zeka destekli tanı araçlarının kullanıldığı tespit edildi. Yapay zeka ayrıca hasta tarama, patoloji, veri analizi, ruh sağlığı desteği ve iş gücü planlaması gibi çok çeşitli alanlarda da deneniyor.
Ancak DSÖ verilerine göre, bu teknolojilere rağmen yalnızca 26 ülke sağlıkta yapay zeka önceliklerini belirlemiş durumda ve sadece 14 ülke bu çabalar için bütçe ayırmış. Sağlık alanında yapay zekaya özel ulusal strateji geliştirmiş ülke sayısı ise sadece dört: Andorra, Finlandiya, Slovakya ve İsveç.
DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge, strateji eksikliğinin, veri güvenliği, hukuki çerçeve ve yapay zeka okuryazarlığı alanlarında derin boşluklar yarattığını belirtti. Kluge, “Yapay zekA sağlıkta devrim yaratabilir. Ancak bu ancak hastalar karar süreçlerinin merkezinde yer alırsa mümkün olur” ifadelerini kullandı.
Raporda, yapay zeka sistemlerinin eksik, hatalı ya da önyargılı verilerle eğitildiğinde, tıbbi hatalara —örneğin yanlış teşhis ya da uygun olmayan tedavilere— yol açabileceği vurgulandı. DSÖ, bu gibi hatalarda sorumluluğun kimde olduğunun netleştirilmesi gerektiğine de dikkat çekti.
Farklı ülkeler yapay zeka teknolojisini farklı şekillerde benimsiyor. Örneğin İspanya hastalıkların erken tanısı, Finlandiya sağlık çalışanı eğitimi, Estonya ise veri analitiği için AI araçlarını kullanıyor. Ancak bu uygulamalar henüz kapsayıcı stratejilerle desteklenmiyor.
DSÖ raporu; Avrupa ülkelerine yapay zeka politikalarını halk sağlığı hedefleriyle uyumlu hale getirmelerini, sağlık çalışanlarını bu araçları etkin ve güvenli şekilde kullanmaya hazırlamalarını, yasal ve etik düzenlemeleri güçlendirmelerini, kamuoyuna da şeffaf bilgi sunmalarını öneriyor.
DSÖ bünyesinde dijital sağlık alanında çalışan Dr. David Novillo Ortiz ise, açık standart eksikliğinin sağlık personelinde yapay zekaya karşı güvensizlik oluşturduğunu söyledi. Ayrıca yapay zeka sistemlerinin hasta ile temas etmeden önce güvenlik, adalet ve gerçek dünya etkinliği açısından test edilmesi gerektiğini belirtti.
