ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü F-35 savaş uçaklarını Suudi Arabistan’a satmayı planladığını söyledi. Türkiye’nin alamadığı F-35’ler, Suudi Arabistan’a gidecek.
18 uçak ve bin kişilik yetkili heyetiyle Washington’a gelen Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump’ı satışa ikna etti.
Trump Oval Ofis’te gazetecilere “F-35’leri satacağız” diyerek haberi duyurdu. Trump, “Suudilerin bu uçakları almak istiyor ve uzun süredir iyi bir müttefikler” diye konuştu.
Açıklama Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın yedi yıldan uzun bir sürenin ardından ilk kez ABD’ye yaptığı ziyaretin hemen öncesinde geldi. 48 F-35 uçağının satılacağı konuşuluyor.
Uçakları üreten Lockheed Martin her yıl yaklaşık 150 ile 190 arası F-35 üretimi yapıyor.
Yaklaşık 20 ülke bu uçaklara sahip ya da sipariş vermiş durumda ve modellerine göre birim fiyatı 80 milyon ile 110 milyon dolar arasında değişiyor.
Türkiye de yaklaşık 20 ila 30 uçak almak üzere Trump’la görüşmeler yapmıştı. Ancak İsrail’in baskısı ve Trump’ın talepleri ardından satış askıya alınmıştı.
25 Eylül tarihli görüşmeden sadece Boeing marka yolcu uçakları elde edilebilmişti. Dahası, yerli savaş uçağı KAAN’ın motorları için de F-35 uçaklarının şart olduğu ortaya çıkmıştı.
Suudi Arabistan uzun yıllardır Amerikan silahlarının en büyük alıcısı. Ancak Suudi Arabistan’a F-35’lerin satılması ABD müttefiklerinde huzursuzluk yaratabilir.
ABD’li yetkililer satışın İsrail’in bölgedeki askeri üstünlüğünü zayıflatabileceğini de düşünüyor.
İsrail uzun süredir Suudi Arabistan ile ilişkilerin normalleşmesini isteyen taraf olsa da Gazze’de Ekim 2023’ten itibaren yaşanan savaş bu ihtimali neredeyse ortadan kaldırdı.
Kongre yasaya göre satışa engel koyabilir. Fakat Trump geçmişte benzer itirazları aşmak için olağanüstü yetkilerini kullanmıştı.
2019’da 8.1 milyar dolarlık bir satış paketini Kongre denetimini devre dışı bırakarak onaylamış ve ardından bu satışları engellemeye çalışan iki partili girişimleri veto etmişti.
O dönem hem Kaşıkçı cinayeti hem Yemen savaşı üzerindeki tartışmalar Suudi yönetimine yönelik öfkeyi büyütmüş durumdaydı.
