GÜNEY ÖZTÜRK
ABD Başkanı Donald Trump, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu devirmek için askeri ve ekonomik baskıyı üst düzeye çıkardı. “Tüm seçenekler masada” diyen Trump, Karayipler’e 15 savaş gemisi, 1 denizaltı, savaş uçakları ve binlerce asker gönderdi. ABD Güney Komutanlığı bu yığınağı “narkotik operasyonu” olarak sunsa da hedefin Caracas yönetimi olduğu gizlenemedi.
CAN DAMARINI KESTİ
Trump’ın asıl planı, 2019’da devreye girdi. Venezuela Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido, “hileli seçimler” sonrası ABD’nin açık desteğiyle kendini “geçici devlet başkanı” ilan etti. Trump, Kanada ve AB ülkeleriyle birlikte Guaido’yu tanıdı. Washington, Maduro’nun meşruiyetini reddetti. Venezuela devlet petrol şirketi PDVSA’yı yaptırım listesine aldı, böylece ülkenin gelir damarını kesti.
ANKARA’DAN DESTEK
Bu süreçte Türkiye farklı bir rota izledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, telefonla arayıp “Maduro kardeşim, dik dur, halkının iradesine sahip çık” dedi, açık destek verdi. Dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Guaido’yu tanıyan ülkelerin “krizi körüklediğini” söyledi. Türkiye, ABD yaptırımlarına rağmen Caracas’la ticareti sürdürdü; Venezuela altınını işleyen birkaç ülke arasında yer aldı.
Erdoğan-Maduro dostluğu karşılıklı yapılan ziyaretlere de yansıdı. Erdoğan, 2018 yılında Venezuela’yı ziyaret eden ilk Türk cumhurbaşkanı oldu; altın, enerji, tarım ve gıda alanlarında anlaşmalar imzaladı. Maduro da aynı yıl Ankara’ya geldi. Türkiye’ye ziyaret düzenleyen ilk Venezuela cumhurbaşkanı oldu. Beştepe’de Erdoğan’ın göreve başlaması dolayısıyla düzenlenen törene katıldı.
CARACAS HATTI
AKP içindeki bazı isimler Caracas’la doğrudan temas kurdu. TİKA aracılığıyla Venezuela’ya gıda yardımları yapıldı, THY Caracas seferlerini artırdı, Türk şirketleri altın ve gıda ticaretinde pay sahibi oldu. Nicolas Maduro yönetimi de karşılık olarak Türkiye’yi “dost ülke” ilan etti, bazı AKP’li isimlere devlet nişanı verildi. Ancak 2024 sonrasında ilişkilerde belirgin bir durgunluk başladı.
GÜNDEMLERİNDE YOK
Bugün Trump yeniden adaylık yolunda Maduro’ya tehditlerini tazeliyor, “rejimi devireceğiz” söylemini yükseltiyor. Buna karşın Ankara’da sessizlik hakim. Erdoğan yönetimi 2025’te hâlâ “egemen devletlere müdahale edilemez” söylemini koruyor. Fakat Washington’la normalleşme sürecinde Maduro dostluğunu arka plana itmiş durumda. Maduro için artık sessizlik diplomatik tercih haline geldi.
Washington Post, ABD’nin 4 bin karacı ve 6 bin denizci olmak üzere 10 bin askeri Venezuela yakınlarında görevlendirdiğini yazdı. dünyanın en büyük uçak gemisi olan USS Gerald R. Ford da Karayipler’e yönlendirildi. Uydu görüntüleri, ABD’ye ait F-35 savaş uçaklarının Porto Riko’da olduğunu gösteriyor.
Trump, Venezuela’ya yönelik savaş tehditlerini dün de sürdürdü. CBS televizyonundaki bir programa katılan Trump, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun “günlerinin sayılı olduğunu” savundu. ABD’nin Venezuela ile savaşa girip girmeyeceği sorusuna Trump, “Bize karşı çok kötü muamele yapıyorlar, sadece uyuşturucu değil, ülkemize yüz binlerce hapishanelerinden, akıl sağlığı kurumlarından istemediğimiz insanları bıraktılar” dedi. Bu açıklamadan kısa bir süre sonra Savaş Bakanı Hegseth, Karayipler’de bir tekneye saldırı düzenlendiğini açıkladı.
