Ali Can POLAT
Gübretaş’ta işçilerin grevi 57’inci gününe girerken bir diğer büyük üretici Toroslar’da da grev olması, gübre piyasasını Mehmet Cengiz’in şirketi Eti Gübre’ye bıraktı. Eti Gübre, piyasa fiyatlarına birbiri ardına zamlar yaptı. Gübre çeşitlerine göre değişmekle birlikte, 50 kilogramlık çuvalı grevden önce 1.000 TL’ye satılan üre gübre, ağustos sonuna kadar üst üste gelen zamlarla toplamda yüzde 39’luk artışla 1.390 TL’ye çıktı. Bu ürünün kış aylarında 800-900 TL arasında fiyatlarla satıldığını söyleyen gübre satı- cıları, yaz aylarında gelen toplam zammın yüzde 73’e kadar çıktığını belirtti.
37 BİN TL’Yİ GEÇTİ
Sözcü’ye konuşan gübre satıcıları, “Satışlarımız zaten düşmüştü, iyice durma noktasına geldi. Çiftçi alamıyor, zaten hepsi borçlu” dedi. Gübretaş’ta grevi sürdüren Petrol-İş Sendikası da grev süresince Eti Gübre’nin ürünlerine gelen zamları hesapladı. Sendika, “Eti, temmuz ayı sonunda DAP gübre ton fiyatını 31.700 TL’den 33.900 TL’ye yükseltmiş. Amonyaklı (NP+Zn) gübresini ise 20.200 TL’den 21.400 TL’ye çıkarmış. Ağustos sonunda ise ülkemizde genel olarak DAP gübre fiyatlarına yüzde 10’un üzerinde bir zam da yapıldı. Eti’nin fiyatları 37 bin TL’yi geçti” dedi.
İşveren görüşmelerin başladığını söylese de Petrol-İş Sendikası Kocaeli Şube Başkanı Nesimi Yurtoğlu, “Masa kurulmadan olmaz, müdürler hal hatır sorup gidiyor.
Biz bir an önce üretime başlamak istiyoruz” dedi.
Bu zamma İsrail-İran çatışmalarının etkisiyle eklenen zamlar da olduğunu belirten sendika, “Dolayısıyla yaz aylarının bütününe bakıldığında gübre fiyatlarında böyle bir hareketlenme yaşanırken, gübre fabrikalarındaki grevlerin bir an önce işçinin makul talepleri gözetilerek sonuçlandırılması hem ülkemiz hem tarım sektörümüz için son derece kritiktir” ifadelerini kullandı.
Ekim ayının gelmesiyle çiftçinin gübreye en çok ihtiyacı olduğu dönemin başladığını belirten Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş, artan fiyatların toprakları gübresiz bıraktığını belirtti. Demirtaş “Çiftçiye ucuz gübre bulamazsak, çarşı pazarda fiyatların ateşi sönmez” dedi.
SÖZCÜ’nün Gübretaş’taki grevi kamuoyu gündemine taşımasıyla birlikte, şirket yönetimi işçilerle görüşmelerin başladığını söyledi.
Gübretaş Genel Müdürü Aytaç Onkun, SÖZCÜ’ye konuştu. Peşkeş için üretimin bilerek durdurulması iddialarını reddeden Onkun, “Aksine biz ürün çeşitliliğimizi artırmak için çalışıyoruz, oraya yeni depo yaptık” dedi. Önceki gün insan kaynakları müdürünün müzakere için işçilerin yanına gittiğini, masa kurulmasa da diyalogların başladığını aktaran Onkun, “Zam için yüzde 95’e çıkamıyouz. Biz grup şirketiyiz, çalışma barışını bozar. Beyaz yakalı yöneticilerin maaşını geçer. Ama bir noktada buluşacağız sendikamızla” diye konuştu. Orkun Tarım Kredi’nin Gübretaş üretimi durduğu için Cengiz’in şirketinden alım yapılmasına ise, “Biz o gübreyi zaten üretmiyorduk. Bağfaş’tan da gübre alıyoruz çünkü bizim üretmediğimiz çeşitler var. Biz fabrikamızı daha da çeşitlendireceğiz, üretime kaldığımız yerden devam edeceğiz” dedi.
‘DEĞERİNİN ÜSTÜNE SATTIK’
Onkun, bina satışı için ise şu cümleleri kurdu: “Binanın tamamı için 500 milyon TL değer biçiliyor ama bizim sahipliğimiz yüzde 33’tü. Biz bu bölümleri, SPK değerlemesinin üstünde bir fiyata sattık. Oradaki parayla fabrikamıza makine aldık.”
