enflasyonemeklilikötvdövizakpchpmhp
DOLAR
40,9507
EURO
47,6180
ALTIN
4.390,86
BIST
11.350,44
Adana Adıyaman Afyon Ağrı Aksaray Amasya Ankara Antalya Ardahan Artvin Aydın Balıkesir Bartın Batman Bayburt Bilecik Bingöl Bitlis Bolu Burdur Bursa Çanakkale Çankırı Çorum Denizli Diyarbakır Düzce Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskişehir Gaziantep Giresun Gümüşhane Hakkari Hatay Iğdır Isparta İstanbul İzmir K.Maraş Karabük Karaman Kars Kastamonu Kayseri Kırıkkale Kırklareli Kırşehir Kilis Kocaeli Konya Kütahya Malatya Manisa Mardin Mersin Muğla Muş Nevşehir Niğde Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Şanlıurfa Şırnak Tekirdağ Tokat Trabzon Tunceli Uşak Van Yalova Yozgat Zonguldak
İstanbul
Açık
31°C
İstanbul
31°C
Açık
Cuma Açık
32°C
Cumartesi Parçalı Bulutlu
29°C
Pazar Parçalı Bulutlu
29°C
Pazartesi Az Bulutlu
27°C

Doz aşımı sessiz tehdit: Fazlası da eksiği kadar zararlı

Doz aşımı sessiz tehdit: Fazlası da eksiği kadar zararlı
Advert
22.08.2025 05:43
0
A+
A-

“Fazla iyidir” yanılgısı

Birçok kişi vitamin ve mineralleri ne kadar çok alırsa o kadar faydalı olacağını düşünür.  Oysa vücutta belirli bir “güvenli üst sınır” vardır. Bu sınır aşıldığında vitamin toksisitesi (hypervitaminosis) veya mineral zehirlenmesi gelişir. (World Health Organization, 2023)

Yağda çözünen vitaminlerde toksisite riski

A vitamini

Yüksek dozda (günde >10.000 IU) alındığında baş ağrısı, görme bulanıklığı, kemik ağrıları ve karaciğer hasarına yol açar. Hamilelerde fazla alımı doğumsal anomaliler riskini artırır.

D vitamini

Aşırı alım (günde >10.000 IU) kanda kalsiyumu yükseltir, böbrek taşına, damar kireçlenmesine ve kalp ritim bozukluklarına neden olabilir.

E vitamini

Günlük 1.000 mg’ın üzeri kanama riskini artırır, kan sulandırıcı ilaç kullananlarda beyin kanamasına yol açabilir.

K vitamini

Fazlası özellikle yeni doğanlarda ve karaciğer hastalarında pıhtılaşma bozuk- luklarına yol açabilir. (National Institutes of Health, 2023)

Toksisite durumunda yapılacaklar

– Hemen takviyeyi bırakın.
– Hastaneye başvurun, kan ve idrar testleri ile toksisite düzeyi belirlenir.
– Destek tedavisi: Serum, idrar söktürücüler, bazen kortikosteroidler kullanılabilir.
– Organ fonksiyon takibi özellikle karaciğer ve böbrek için kritik önemdedir.

Güvenli kullanım önerileri

– Takviyeye başlamadan önce kan testi yaptırın.
– Ürünün etiketinde “% Günlük Değer” kısmına bakın, üst sınırın % 100’ünü aşmamaya çalışın.
– Aynı anda birden fazla multivitamin kullanmayın; içerikler çakışabilir.
– Çocuklarda doz yetişkinin yarısından az olmalı.

Toksisite vakalarından örnekler

D vitamini aşımı ve böbrek yetmezliği – Türkiye, 2023 Kış aylarında “bağışıklık güçlensin” diye her gün 10 damla (yaklaşık 20.000 IU) D vitamini kullanan bir kişi, birkaç ay içinde böbrek yetmezliği ile hastaneye yatırıldı.

Çinko zehirlenmesi – ABD, 2022

Gripten korunmak için her gün 150 mg çinko alan 55 yaşındaki bir adamda şiddetli mide bulantısı, bağışıklık çökmesi ve sinir hasarı gelişti.

A vitamini fazlalığı – Grönland, 2019

Karaciğer dostu sanılarak sıkça tüketilen fok balığı karaciğeri, yüksek A vitamini içerdiği için bir grup avcıda ciddi baş ağrısı, eklem ağrısı ve görme bozukluğu yaptı.

Bugün deneyebileceğiniz 3 şey

1 – Takviye listenizi kontrol edin: Üst sınırları aşan içerikler var mı?

2 – Kan testi planlayın: Özellikle D vitamini ve çinko seviyenizi ölçtürün.

3 – Doğal kaynakları artırın: Fazla takviye yerine dengeli beslenmeye yönelin.

YARIN

– Kan testiniz normal ama siz hâlâ yorgun musunuz?
– “Referans aralığı tuzağı” nedir, neden herkese uymuyor?
– Fonksiyonel eksiklikler nasıl anlaşılır?
– Kişiye  özel vitamin–mineral düzeyi nasıl belirlenir?
– 7 günün sonunda hangi testleri yaptırmalı, hangi takviyeleri bırakmalı? 

 

 

 

 

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.