Uzmanlar, özellikle meyve ve sebzelerdeki mor, kırmızı ve mavi renklerin sağlığımız için oldukça önemli olduğunu vurguluyor. Bu renklerin ardındaki sırrı, güçlü bir bileşen olan antosiyanin oluşturuyor. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, mor renkli besinlerin bu özelliğini şöyle açıklıyor:
Prof. Dr. Osman Erk
Mor rengin gücü sadece antosiyaninlerle sınırlı değil. Kuersetin, kaemferol, elajik asit, punisik asit, resveratrol, pterostilbenler gibi diğer fenolik bileşikler, vitaminler ve minerallerle birlikte çalışarak sağlığımız için büyük faydalar sağlıyorlar. Organik ürünler ise daha yüksek antosiyanin içeriğine sahip.
Antosiyaninler, antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleriyle kanser hücrelerinin oluşumunu ve yayılmasını engellemeye yardımcı oluyor. Yapılan araştırmalar, böğürtlen ve yaban mersininin meme, kolon, prostat ve akciğer kanseri gibi yaygın kanser türlerine karşı koruyucu etkilerinin olabileceğini gösteriyor. Koyu renkli ahududu ise kalın bağırsak poliplerinde kanser gelişimini yavaşlatıyor.
Antosiyaninler, nitrik oksit salınımını artırarak tansiyonu düşürüyor, kan pıhtılaşmasını azaltıyor, damar iltihaplanmasını ve LDL kolesterolün oksidasyonunu önleyerek kalp-damar hastalıkları riskini azaltıyor. 2008 yılında yapılan bir çalışma, yaban mersini tüketiminin kan basıncı, trombosit fonksiyonu ve HDL kolesterol üzerindeki olumlu etkilerini göstermiştir.
Güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleriyle serbest radikallerle savaşarak oksidatif stresi azaltırlar. Bu sayede yaşlanma sürecini ve oksidatif strese bağlı hastalıkların riskini azaltırlar.
Diyabet gelişimini engellemeye yardımcı olur. Karbonhidrat emiliminde rol oynayan enzimlerin aktivitesini azaltarak kan şekerinin yükselmesini önler.
Bağırsaklarda yoğunlaşarak bağırsak bariyer fonksiyonunu iyileştirir ve bağırsak mikrobiyotasını dengeler. Prebiyotik etkisiyle iyi bakterilerin çoğalmasını destekler.
Kan-beyin bariyerini koruyarak nörodejeneratif hastalıklara (Alzheimer, Parkinson vb.) karşı koruma sağlar. Hafızayı ve öğrenme kapasitesini artırdığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Mor renkli meyveler ve sebzeler yüksek antosiyanin içerir. Böğürtlen, yaban mersini, ahududu, üzüm, siyah kiraz, siyah havuç, kuru erik, patlıcan, pancar, mor karnabahar, mor kıvırcık lahana, mor enginar, mor patates, aronya, karadut, vişne, kiraz, turna yemişi, çilek, mürver, nar gibi besinler ve ayrıca siyah pirinç, polen, sumak gibi bitkiler antosiyanin bakımından zengin kaynaklardır.
ORAC, gıdalardaki antioksidan kapasitesini ölçer. İşte bazı mor renkli besinlerin antioksidan değerleri:
Antosiyaninler, bitkilerin yaşam döngüsü, adaptasyonu ve üreme stratejileri için önemlidir. Güneşin zararlı UV ışınlarından koruyarak DNA hasarını azaltırlar. Ayrıca sıcaklık değişimleri, kuraklık, nem, rüzgar ve zararlı patojenlere karşı bitkilerin direncini artırırlar.
İnsanlarda da benzer koruma sağlarlar
Antosiyaninler, bitkilerde olduğu gibi insanlarda da koruyucu etki gösterir. Vücuttaki metabolik faaliyetler sonucu oluşan ve hava kirliliği, işlenmiş gıdalar gibi faktörlerle artan serbest radikallerle savaşarak vücutta toksin birikimini azaltırlar.
