Çinli bilim insanları, savunma sanayiini ve elektrikli araç devrimini kökten değiştirecek bir atılım yaptı: Yüksek enerjili lazer silahlarının kritik bileşenlerini ve elektrikli araç (EV) bataryalarının soğutma plakalarını sadece 1 saniyede üretmeyi başardılar. Evet bu yazdıklarım size ütopik gelebilir ama Çin normal yöntemlerle saatler hatta günlerce süren bu işlemi yeni ‘flash annealing’ yani lazerr tekniği ile 3.600 kat daha hızlandırdı.
Bu görsel de gördüğünüz gelecek çok uzakta değil. Saniyede 1 otomobil üretildiğini düşünün? Yani ortalama büyük ölçekli tam otomasyon çalışan bir fabrikada 1 aracın banttan inme süresi ortalama günde 2 bin araç üretiliyorsa aracın banttan inme süresi 43 saniyeye denk geliyor. Yaşanan bu teknolojik gelişme iddiası Çin’de üretilecek elektrik araçları açık ara lider yapabilir. Sen 43 saniye de 1 otomobil banttan indirebilecekken Çin 43 tane indirecek.
Çin’den gelen bu haber dünya teknoloji devlerinin vatanı ABD’yi ayağa kaldırdı. Zira lazer silahlarının seri üretimi, küresel askeri dengeleri kökünden sarsabilir. Bu gelişme Interesting Engineering gibi platformlarda “endüstriyel bir deprem” olarak nitelendiriliyor.
Düşünün: Bir kapasitör yani enerji depolayan o minik elektronik parça normalde silikon wafer’lar üzerine kristal filmler yatırmak için fırınlarda 3 dakikadan 1 saate kadar bekliyor. Normal dünyada yapılan yöntemlerle maliyet de oldukça yüksek ama Çin Akademisi Bilimleri’ne bağlı Metal Araştırmaları Enstitüsü’ndeki ekip, her şeyi tersine çevirdi.
Yöntemleri basit ama dahiyane ‘Flash annealing’ ile malzemeyi saniyede 1.000°C’ye kadar ısıtıp aynı hızla soğutuyorlar. Bu sayede kristal yapılar anında oluşuyor, gerilimler atılıyor ve parça makineden %100 hazır çıkıyor üstelik bu yöntemde çatlak ve deformasyon da yok! 14 Kasım’da prestijli Science Advances dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, bu kapasitörler enerji yoğunluğunda geleneksel yöntemlerle eşit, termal stabilitede ise üstün. Üstelik 250°C’ye varan aşırı sıcaklıklarda bile performansını koruyor. Hibrit EV’ler için (140°C) ve yeraltı petrol sondajı gibi zorlu ortamlarda (200°C) bile ideal ısıda.
Çinli ekip lideri, ‘Bu yöntem ölçeklenebilir ve endüstriyel bir yol haritası sunuyor’ diyor. Maliyet yüzde 60 düşüyor. Bu yönetemle yapılan sonuçlara bakarsak seri üretime yakında başlama ihtimali oldukça yüksek. Daha sade anlatmaya çalışırsak şöyle düşünün bir kapasitör, elektrotlar arasında dielektrik malzeme polarize ederek enerjiyi saniyeler içinde depolayıp boşaltıyor yüksek güç yoğunluğuyla EV’lerde hızlı şarj, radarlarda kesintisiz sinyal olacak demek.
Bu kapasitörler, sadece bir “parça” değil aslında geleceğin teknolojilerinin kalbi diyebiliriz. Askeri uygulamalarda yüksek enerjili lazer silahları ve radar sistemleri için vazgeçilmez. ABD Donanması’nın araştırmalarına göre, bu bileşenler ‘yönlendirilmiş enerji silahlarında’ (lazerle hedef yok etme) devrim yaratıyor. Şöyle bir düşünün: Bir lazer namlusu veya güç kaynağı, saniyeler içinde hazır. SCMP’ye göre, bu sayede bir uçak gemisi filosunun savunma sistemini 3 ay yerine 3 günde yenilemek mümkün olacak ve bu sayede sınırsız ateş gücüne sahip olacaksınız.
Çin’in bu hamlesi ‘Made in China 2025’ stratejisiyle birleşince, Tayvan Boğazı gibi gerilimli bölgelerde stratejik üstünlük sağlıyacak. Lazer silahının saniyeler içinde üretilmesi batılı analistleri olduça tedirgin etti. Onlar için ‘Bu hız, askeri dengeleri değiştirir’ yorumlarına neden oldu.
Sanaiyler içinde üretim yapmak elektrikli araçlarda batarya soğutma plakaları ve enerji yönetim sistemleri için biçilmiş kaftan olacak. Çin’in EV devi BYD gibi firmalar, bu teknolojiyle şarj sürelerini kısaltıp menzili artırabilir. Lityum-iyon bataryalardan daha az enerji depolasa da, hızlı şarj/deşarj avantajı EV’leri dünyada en çok tercih edilenler arasında zirveye yerleştirebilir diyebiliriz.
Öte yandan Araştırmacılar, yöntemin diğer ferroelektrik malzemelere de uyarlanabileceğini söylüyor. Yani bu ne demek? Ferroelektrik, bazı kristal malzemelerin dış bir elektrik alanı olmadan da kalıcı elektrik dipol momentine yani artı ve eksi yüklerin ayrılmasıyla oluşan kutuplaşmaya sahip olabilmesi demektir.
Bu haber, Çin’in teknoloji yarışındaki iddiasını bir kez daha kanıtladı. Dünyanın en büyük EV üreticisi ve lazer teknolojisinde ABD’yle kafa kafaya olan Pekin, BM verilerine göre patent sayısında da iki kat önde.
ABD’li savunma çevreleri, bu hızın ‘stratejik bir tehdit’ olduğunu vurguluyor; zira lazer silahlarının seri üretimi, geleneksel füzeleri gereksiz kılabilir.
Çin’in Lazer Silahı gelişmesi dünyada oldukça yankı uyandırdı ve bazı analistler yaşanan bu gelişmeye temkinli yaklaşıyor. Çünkü teknoloji henüz tam fabrikalarda test edilmedi, ve lityum bataryaların enerji depolama üstünlüğü devam ediyor. Yine de, Interesting Engineering ‘endüstriyel ölçekte çip entegreli depolama’ vaadini överken, SCMP ‘savunma ve sivil sektörlerde çığır açar’ diyor.
Eğer 2026’da fabrikalarda bu makineleri görürsek, dünya üretim haritası yeniden çizilecek.
Sizce bu teknolojiyi ilk kim seri üretecek? Yorumlarda paylaşın, tartışalım!
