Yeni bir araştırma, futbol taraftarlarının maç izlerken neden bir anda “çılgına döndüğünü” bilimsel olarak açıklıyor. Şili’de yapılan çalışmaya göre, maç sırasında taraftarların beyninde bazı bölgeler olağanüstü düzeyde aktif hale geliyor. Bu da aşırı sevinç, öfke ve agresif davranışların ortaya çıkmasına yol açıyor.
Şili’deki San Sebastián Üniversitesi’nden bilim insanları, futbol maçları sırasında taraftarların beyin aktivitelerini incelemek için fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) tekniğini kullandı. Yaşları 20 ile 45 arasında değişen, iki ezeli rakip takımın toplam 60 erkek taraftarı çalışmaya katıldı.
Katılımcılara takımlarının ezeli rakibe karşı gol attığı ya da gol yediği anlar gösterildi. Bilim insanları, bu esnada beyinde hangi bölgelerin aktif hale geldiğini analiz etti.
Sonuçlar, taraftarın takımı gol attığında beynin ödül merkezinin devreye girdiğini; rakip takım gol attığında ise bilişsel kontrol bölgesi olarak bilinen ön singulat korteksin (dACC) baskılandığını ortaya koydu.
Araştırmayı yöneten Prof. Francisco Zamorano, rekabetin beyin üzerinde güçlü bir etki yarattığını belirterek şunları söyledi:
“Rivalite, saniyeler içinde beynin ödül ve kontrol mekanizmalarını yeniden yapılandırıyor. Takım galip geldiğinde ödül devresi güçleniyor, yenilgi anında ise kontrol sinyalleri zayıflıyor.”
Zamorano, bu durumu “paradoksal baskılama” olarak adlandırıyor. Yani kişi bir duygusunu bastırmaya çalıştıkça, tam tersine o duygunun daha da güçlendiğini ifade ediyor.
Bilim insanlarına göre bu beyin tepkileri yalnızca futbol için geçerli değil. Aynı mekanizma, siyasi veya ideolojik fanatizm gibi diğer aşırı aidiyet türlerinde de rol oynayabilir.
Araştırma, Radiology dergisinde yayımlandı ve sosyal kimlik ile duygusal bağlılığın biyolojik temellerine ışık tutuyor.
