EuroNews, Avrupa’da nakit kullanımının azalmaya devam ettiğini, ancak “nakitsiz bir kıta” fikrinin herkes tarafından onaylanmadığını yazıyor.
İskandinav ülkeleri dijitalleşmede rekor kırarken, İsveç Savunma Bakanlığı’ndan gelen “acil durumlar için evde nakit saklayın” uyarısı ve Nisan 2025’te İspanya’da yaşanan devasa elektrik kesintisi, bu trendin tehlikelerini acı bir şekilde ortaya koydu.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından 2024’te yapılan bir anket, ilginç bir tablo ortaya koyuyor. Euro Bölgesi’ndeki toplam işlem adedinin yüzde 52’si hâlâ nakit ile yapılırken, bu işlemlerin değerine bakıldığında oran yüzde 39’a düşüyor.
EuroNews’e göre nakit, 20 Euro Bölgesi ülkesinin 14’ünde hâlâ en sık kullanılan yöntem. Özellikle Güney ve Doğu Avrupa “nakit kraldır” demeye devam ediyor:
Malta (%67)
İtalya (%64)
Slovenya (%64)
İspanya (%57)
Listenin diğer ucunda ise, dijital ödemelerin hakim olduğu Batı ve Kuzey Avrupa ülkeleri var:
Hollanda (%22)
Finlandiya (%27)
Lüksemburg (%37)
Fransa (%43)
Ancak kıtadaki dijitalleşme söz konusu olduğunda, asıl “şampiyonların” Euro Bölgesi dışında olması sürpriz olabilir. İspanyol gazetesi AS, Norveç’in nakitsiz bir Avrupa’ya giden yolda başı çektiğini, diğer İskandinav ülkelerinin de onu yakından takip ettiğini bildiriyor. Norveç, Danimarka ve Finlandiya, gelecekte banknot ve madeni paraları tamamen kaldırıp dijital bir ekonomiye dönüşmeye en yakın ülkeler olarak görülüyor.
Avrupa genelindeki hükümetler, nakitsiz bir toplumun siber saldırılar ve kıtanın istikrarına yönelik diğer tehditler karşısında iyi bir fikir olup olmadığını sorgulamaya başlıyor.
Bu paradoksun en net görüldüğü yer İsveç: AS gazetesine göre, Euro Bölgesi’nde olmamasına rağmen İsveç’te her on alışverişten sadece biri banknot veya madeni para ile yapılıyor. Ancak hükümet o kadar endişeli ki, nakit kabul etmeyen işletmelere para cezası uygulamayı düşünüyor.
Dahası, İsveç Savunma Bakanlığı, dijital finansal sistemleri vurabilecek hipotetik bir çatışma durumuna karşı vatandaşlarına evlerinde minimum miktarda nakit para saklamalarını tavsiye ediyor.
Bu korkuların teorik olmadığı, Nisan 2025’te İspanya ve Portekiz’i vuran devasa elektrik kesintisiyle ortaya çıktı. Avrupa Birliği üyesi olmalarına rağmen, acil durumun ortasında kalan sıradan vatandaşlar, temel ihtiyaçlarını alabilmek için kumbaralarını kırmak (break their piggybacks) zorunda kaldılar.
