Türkiye’de bankalardaki mevduat artışı, büyük ölçüde üst gelir grubunun lehine şekilleniyor. Toplam mevduat hızla büyürken, gelir dağılımındaki dengesizlik daha da belirginleşiyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) aylık verilerine göre, 2025’in ilk dokuz ayında Türkiye’de bankalardaki toplam mevduat yüzde 32.2 artarak 23 trilyon 234 milyar 239 milyon TL’ye ulaştı.
Ancak bu büyümenin büyük kısmı yine üst gelir grubunun cebine gitti. 1 milyon TL ve üzeri mevduata sahip 2.5 milyon kişi, toplam mevduatın yüzde 80.6’sını elinde bulunduruyor. Bu oran 2020’de yüzde 56.7, 2021’de yüzde 63, 2022’de yüzde 69.3’tü. Milyonerlerin toplam mevduattan aldığı pay 2023 sonunda yüzde 75.5’e, 2024’te ise yüzde 77.8’e çıktı. Yüksek faiz getirileri, kur korumalı ürünler ve döviz bazlı varlıklar bu uçurumu derinleştirdi.
ZİRVEDE TOPLANIYOR
Bankacılık sistemindeki 188.8 milyon mudinin 2.5 milyonu, TL, döviz ve kıymetli maden hesaplarında 18.7 trilyon TL tutuyor. Bu grubun hesaplarındaki ortalama mevduat 7.43 milyon TL düzeyinde. Buna karşılık, sistemdeki 170 milyondan fazla hesabın bakiyesi 10 bin TL’nin altında ve bu hesapların toplam büyüklüğü yalnızca 132 milyon 400 bin TL. Bu kesimde ortalama mevduat 778 TL seviyesinde kaldı.
2020’de toplam mevduattan aldıkları yüzde 4.3’lük pay, yüzde 0.57’ye kadar geriledi. Yani küçük tasarruf sahipleri sayıca çok ama birikimleri neredeyse yok hükmünde. Bir üst dilimdeki 10 bin–50 bin TL aralığındaki hesaplarda ortalama mevduat 24 bin 999 TL iken, bu grubun toplam mevduattaki payı yüzde 1.9 düzeyinde.
BDDK verilerine göre, daha geniş alt-orta sınıfı temsil eden 10.2 milyon mudinin 50 bin-250 bin TL aralığındaki hesaplarında toplam 1.24 trilyon TL bulunuyor. Bu grup, toplam mevduattan yüzde 5 pay alıyor. Mudilerin hesaplarındaki ortalama tutar 121.650 TL düzeyinde. 250 bin–1 milyon TL aralığındaki hesaplarda ise 5.1 milyon mudiye ait 2.7 trilyon TL var. Bu hesaplarda ortalama mevduat 528.908 TL’ye ulaşırken, bu dilim toplam mevduatın yüzde 11.6’sını oluşturuyor.
