Hollandalı yarı iletken üreticisi Nexperia, Çin’deki montaj tesisine yonga plakası (wafer) sevkiyatlarını askıya aldı. Reuters tarafından incelenen ve müşterilere gönderilen bir mektuba göre bu karar, dünya genelinde otomobil üreticilerini endişelendiren çip arzı daralmasını daha da kötüleştirebilir.
29 Ekim tarihli ve Nexperia’nın geçici CEO’su Stefan Tilger imzalı mektupta, Çin’in güneyindeki Guangdong eyaletine bağlı Dongguan kentindeki tesise yapılan tedariklerin 26 Ekim itibarıyla durdurulduğu belirtildi. Tilger, kararın “yerel yönetimin, üzerinde anlaşılan sözleşmesel ödeme koşullarına uymamasının doğrudan sonucu” olduğunu ifade etti.
Nexperia, 30 Eylül’de Hollanda hükümetinin şirketin kontrolünü Çinli sahibi Wingtech Technology’den devralmasının ardından Çin’deki iştirakiyle anlaşmazlık yaşamıştı. Hollanda hükümeti, teknolojinin Wingtech tarafından kullanılabileceği endişesiyle şirketin Çinli CEO’sunu da görevden almıştı.
Hollandalı üretici, Çin’deki biriminin yeniden yerel müşterilere yarı iletken tedarik etmeye başlamasının ardından, tüm satışların yalnızca Çin yuanı ile yapılması gerektiğini şart koşmuştu. Daha önce ödemeler ABD doları gibi yabancı para birimleriyle gerçekleştiriliyordu.
Nexperia, otomotiv ve tüketici elektroniği sektörlerinde yaygın olarak kullanılan büyük miktarda çipi Hollanda’da üretiyor. Bu çiplerin yaklaşık %70’i Çin’de paketlenip çoğunlukla distribütörlere satılıyor.
Mektupta şu ifadeler yer aldı:
“Ticari olarak mümkün olduğu sürece sevkiyatlara devam ettik, ancak mevcut akışı sürdürmek artık gerekçelendirilemez. Sözleşmesel yükümlülükler tamamen yerine getirilmedikçe wafer tedarikini yeniden başlatamayız. Nexperia, müşterilerimize arzın devamı için alternatif çözümler geliştiriyor.”
Şirket, bu kararın Dongguan tesisinden veya Çin pazarından tamamen çekilme anlamına gelmediğini vurgulayarak, soruna çözüm bulma konusunda kararlı olduklarını belirtti.
Ayrıca, Nexperia’nın finansal olarak Wingtech’ten bağımsız olduğunu ve ondan sermaye temin etmediğini de açıkladı.
Nexperia sözcüsü, mektubun gönderildiğini doğruladı ancak başka bir yorumda bulunmadı. Nexperia Çin ve Wingtech yetkilileri ise Reuters’a yanıt vermedi.
Hollanda hükümeti sözcüsü, wafer sevkiyatının durdurulmasının “şirketin kendi ticari kararı” olduğunu belirtti. Devlet müdahalesinin yalnızca “üretim kapasitesinin korunmasına yönelik” olduğunu, günlük operasyonlarla ilgisi bulunmadığını söyledi.
Sözcü ayrıca, Hollanda’nın Avrupa ülkeleri, Avrupa Komisyonu ve Çinli yetkililerle birlikte “yapıcı bir çözüm için görüşmeler yürüttüğünü” açıkladı.
Mahkeme belgeleri, Hollanda hükümetinin el koyma kararının, ABD’nin Wingtech’e ihracat kısıtlaması getirmesinin ardından alındığını ortaya koydu. Hollandalı yetkililer ise gerekçe olarak “yönetim zafiyetlerini” gösterdi.
Çin Ticaret Bakanlığı, 4 Ekim’de Nexperia’nın Çin’den çip ihraç etmesini yasaklamıştı.
Otomotiv endüstrisi temsilcileri, bu gelişmenin üretim üzerinde yaratabileceği etkiler konusunda uyarıda bulundu. Stellantis, perşembe günü yaptığı açıklamada durumu izlemek için bir “kriz masası” (war room) kurduğunu duyurdu.
Japon otomobil üreticisi Nissan ise, Kasım ayının ilk haftasına kadar üretimde aksama yaşamadan yetecek kadar çipe sahip olduğunu açıkladı.
Bu arada, iki hafta öncesine kadar birkaç Çin kuruşuna mal olan bazı Nexperia ürünlerinin fiyatı, son günlerde 2 ila 3 yuan’a çıkarak 10 kattan fazla arttı.
