Gezegenimizin çekirdeğinde bulunan erimiş demir ve nikelin hareketiyle oluşan manyetik alan, Güneş’ten gelen zararlı ışınlara karşı doğal bir kalkan görevi görüyor. Aynı zamanda kuşlar gibi göçmen hayvanların yön bulmasına da yardımcı oluyor.. Fakat bu sistem, Güneş kaynaklı enerji patlamaları ve parçacık fırtınaları nedeniyle zaman zaman bozulabiliyor.
Araştırmada, jeomanyetik fırtınaların vücudun biyolojik ritmini bozarak stres sistemini tetikleyebileceği ve kalp sağlığını olumsuz etkileyebileceği belirlendi. Bu fırtınalar, beynin elektriksel faaliyetini etkileyen düşük frekanslı manyetik sinyalleri değiştirebiliyor. Bunun sonucunda melatonin ve serotonin gibi hormonların dengesi bozuluyor. Bu hormonların düzensizliği ise tansiyon, kalp fonksiyonları ve dolaşım sistemi üzerinde ciddi sorunlara yol açabilir.
INPE’den Luiz Felipe Campos de Rezende, “Jeomanyetik koşullar gözetilmeksizin, erkeklerde kalp krizi oranı kadınlara göre neredeyse iki kat daha fazla. Ancak bozulmalar olduğunda kadınların riski üç kat artıyor” diyerek özellikle 31-60 yaş aralığındaki kadınların en savunmasız grup olduğuna dikkat çekti.
Güneş’teki manyetik alan değişimleri ve sıcak gaz hareketleri, zaman zaman patlamalara yol açıyor. Güneş patlamaları ve koronal kütle atımları (CME) sırasında uzaya salınan yüklü parçacıklar Dünya’ya ulaştığında manyetik alanı sarsıyor. Bu süreç, yalnızca kalp sağlığını değil; elektrik şebekelerini, uydu iletişimini ve hatta hava koşullarını da etkileyebiliyor.
Brezilya’da 1998-2005 yılları arasında yapılan araştırmada 1.340 kişinin (871 erkek, 469 kadın) hastane kayıtları incelendi. Bulgular, manyetik bozulmaların yaşandığı günlerde kalp krizi oranlarının arttığını ve en fazla kadınların etkilendiğini gösterdi.
Jeomanyetik fırtınalar yalnızca kalp krizi riskini artırmakla kalmıyor. Aşırı ultraviyole (UV) radyasyona maruz kalmayı da beraberinde getiriyor. Bu durum, cilt kanseri ve göz hasarları gibi uzun vadeli sağlık tehditleri yaratıyor. Ayrıca iyonosferdeki değişiklikler solunum yollarını da dolaylı olarak etkileyebiliyor.
Araştırmanın sonuçları Nature Communications Medicine dergisinde yayımlandı. NASA ise Güneş’in beklenmedik şekilde aktivitesini artırdığına dikkat çekerek, önümüzdeki yıllarda daha şiddetli fırtınaların elektrik kesintilerine ve küresel iletişim sorunlarına yol açabileceği konusunda uyardı.
