Ancak bu uygulama tüm mahkumlar için geçerli değil. Müebbet hapis cezası alan tutuklular yasadan faydalanamıyor. Yetkililerin açıklamasına göre, Özbekistan genelinde 13 bin 500’den fazla mahkum bu uygulamadan yararlanabilecek.
Euronews’in haberine göre; İçişleri Bakanlığı yetkilisi Shakhrizod Shokirov, yasanın kabulü öncesinde Brezilya, İtalya ve Bolivya gibi ülkelerdeki benzer sistemlerin incelendiğini belirtti. Shokirov, “Brezilya’da 2012’den bu yana mahkumlar okudukları her kitap için cezalarını yılda dört günden 48 güne kadar azaltabiliyor. Biz de bu sonuçları değerlendirdik ve sistemimizi bu doğrultuda şekillendirdik” dedi.
Yeni sistemde kitap okuyan mahkumlar, özel bir komite tarafından değerlendirilecek sınavlara tabi tutulacak. Bu komitede yerel meclisler, sivil toplum kuruluşları ve cezaevi idarecileri yer alacak. Yalnızca sınavı geçen mahkumlar ceza indirimi almaya hak kazanacak.
Cumhuriyetçi Maneviyat ve Eğitim Merkezi uzmanı Begmat Ochilov, kitap listesinin ahlaki gelişim ve suç oranlarını azaltma hedefiyle hazırlandığını belirtti. Ochilov, “Okumak mahkumların kendileri üzerine düşünmelerini ve başkalarını anlamalarını sağlar. Bu, ahlaki eğitimleri üzerinde doğrudan bir etki yaratır” dedi.
Okuma listesi, hem Özbek edebiyatına hem de dünya klasiklerine yer veriyor. Listede Ernest Hemingway’in Yaşlı Adam ve Deniz, Franz Kafka’nın Dava, Ray Bradbury’nin Fahrenheit 451, Karl von Clausewitz’in Savaş Üzerine, Erich Maria Remarque’ın Üç Yoldaş, Jack London’ın Martin Eden gibi eserlerin yanı sıra Abdulla Qodiriy’nin O’tkan kunlar romanı ve Yeni Özbekistan’ın Kalkınma Stratejisi gibi yerel kaynaklar da bulunuyor.
Eğitimciler ve hukukçular yeni düzenlemeyi olumlu karşıladı. Begmat Ochilov, bu yaklaşımın mahkumları “zamanlarını tembellik yerine öğrenerek geçirmeye” teşvik edeceğini söyledi. Yetkililer de sistemin cezaevlerinde rehabilitasyon ve eğitime odaklanan bir dönüşüm başlattığını vurguluyor.
