Karın bölgesindeki yağlanmanın görünmeyen tehlikesi
50 yaş sonrasında en hızlı değişen bölgelerden biri karın çevresidir. Yaşla birlikte hormonal değişiklikler, kas kütlesinin azalması ve metabolizmanın yavaşlaması, vücudun yağ depolama şeklini değiştirir.
Göbek çevresinde biriken yağ, sadece dış görünüşte değil, sağlık üzerinde de ciddi riskler taşır.
Bu yağ tipine “visseral yağ” denir ve organlarınızın çevresini sararak kalp, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını tehdit eder. (Kaynak: National Institutes of Health, 2024)
Visseral yağ nedir?
Cildin hemen altındaki “subkutan yağ” genellikle estetik açıdan rahatsız eder ama sağlık açısından daha masumdur. Asıl riskli olan, organların etrafında depolanan visseral yağdır.
Bu yağ dokusu, hormonlar ve inflamatuar maddeler salgılayarak damar sağlığını bozar, kan şekeri dengesini altüst eder ve metabolik sendromun merkezini oluşturur. (Kaynak: Mayo Clinic, 2025)
Yağ dağılımındaki hormonal etkiler
Menopoz ve andropoz döneminde östrojen ve testosteron seviyelerindeki düşüş, yağın bel çevresinde toplanmasını kolaylaştırır. Bu değişim, hem kadın hem erkek sağlığı için büyük bir kırılma noktasıdır. Azalan kas kütlesi de metabolizmayı yavaşlatır ve yağ yakımını zorlaştırır. (Kaynak: Endocrine Society, 2024)
Bel çevresindeki artışın anlamı
Bel çevresinin her 5 santimetre artışı, kalp krizi riskini yüzde 10, inme riskini ise yüzde 8 oranında artırır. Normal kiloda görünen kişilerde bile, bel çevresi kalınlaştıkça risk tablosu ağırlaşır. Bu yüzden bel ölçüsü, vücut kitle endeksinden (VKİ) daha güvenilir bir göstergedir. (Kaynak: American Heart Association, 2025)
Basit ölçüm yöntemleri
Evde uygulayabileceğiniz pratik yöntemlerle vücudunuzdaki yağlanmayı takip edebilirsiniz.
Bel çevresi ölçümü
Mezura ile göbek deliğinizin hemen üzerinden ölçüm yapın. Sabah aç karnına yapılan ölçüm daha doğru sonuç verir. (Kaynak: Centers for Disease Control and Prevention, 2025)
Bel-kalça oranı
Bel ölçünüzü kalça ölçünüze bölün. Erkeklerde 0.90, kadınlarda 0.85’in üzeri yüksek risk anlamına gelir. (Kaynak: World Health Organization, 2024)
Yağ yüzdesi analizi
Eczanelerde ya da spor merkezlerinde bulunan bioimpedans cihazlarıyla vücut yağ yüzdesi ölçülebilir. Erkeklerde yüzde 25, kadınlarda yüzde 32 üzeri risk seviyesidir.
(Kaynak: Harvard Health, 2025)
Kilo değil, yağ takibi
Sadece tartıya bakmak yanıltıcı olabilir. Kas kütlesi fazla olan kişilerde kilo yüksek görünürken risk düşük olabilir. Asıl dikkat edilmesi gereken parametre, bel çevresi ve visseral yağ oranıdır.
(Kaynak: Mayo Clinic, 2025)
Organ sağlığı üzerinde yıkıcı etkiler
Visseral yağ, organların çevresini sararak mekanik baskı oluşturur ve hormon dengesini bozar. Araştırmalar, bu yağ türünün sadece kalp damar hastalıklarıyla değil, tip 2 diyabet, karaciğer yağlanması ve hatta bazı kanser türleriyle bağlantılı olduğunu gösteriyor.
(Kaynak: European Society of Cardiology, 2024)
Kalp ve damarlar
Damar sertliğini hızlandırır, tansiyonu yükseltir ve kalp krizi riskini artırır.
(Kaynak: Circulation Journal, 2025)
Karaciğer
Karaciğerin yağlanması, ilerleyen yıllarda siroz ve karaciğer yetmezliği riskini tetikler.
(Kaynak: Journal of Hepatology, 2024)
Pankreas
İnsülin üretimini bozarak kan şekeri dengesini altüst eder ve diyabet riskini yükseltir.
(Kaynak: Diabetes Care, 2025)
YARIN:
– Sağlıklı beslenmenin karın yağını nasıl erittiği
– Glisemik yük kavramı ve 50 yaş üzeri için doğru tabak modeli
– Karın yağlanmasını azaltan üç basit mutfak değişikliği
