ABD yönetimi, Ukrayna’da 8 Ağustos’a kadar ateşkes sağlanmazsa, Rusya ile ticaret yapan tüm ülkelere yüzde yüz ikincil gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Bu durum, özellikle petrol ve gaz gibi Rusya’nın başlıca ihracat kalemlerini alan Çin, Hindistan ve Türkiye gibi büyük ülkeleri doğrudan etkileyecek.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’dan ithal edilen ürünlere yüzde yüz gümrük vergisi uygulama kararı ve Rusya ile ticaret yapan ülkelere yönelik olası yaptırımlar, Türkiye’yi de endişelendiriyor. Henüz resmi bir açıklama yapılmasa da, Trump’ın beklenmedik politikaları Türkiye için bir risk oluşturuyor. Peki Türkiye, Rusya’ya enerji konusunda ne kadar bağımlı?
Para ve Altın Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, genel olarak iyimser bir bakış açısının hâkim olduğunu ancak Trump’ın tahmin edilemezliğinin her şeyi değiştirebileceğini belirtti. Hindistan gibi güçlü ticari ilişkilere sahip ülkelere bile yaptırım uygulanmasının Türkiye’yi de hedef haline getirebileceğini vurguladı. Yıldırımtürk, Türkiye’nin sadece Rusya’dan değil, Azerbaycan, İran, Irak ve Libya gibi ülkelerden de petrol aldığını, ancak Rusya’nın payının büyük olduğunu ve bu nedenle kararın Türkiye’de de hissedilme ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. Ukrayna-Rusya savaşının devam etmesinin ABD’nin bu sert kararını aldığının altını çizdi.
Yıldırımtürk, Trump’ın öngörülemeyen tavrına dikkat çekerek, dünyada Çin eksenli bir ekonomik savaş yaşandığını ve ABD’nin Rusya ve İran ile ticaret yapan ülkeleri dolaylı yaptırımlarla baskı altına almaya çalıştığını ifade etti. Bu durumun Türkiye gibi ülkeleri de risk altında bıraktığını belirtti. Gümrük vergilerinin, Rusya ile herhangi bir ticari ilişkisi olan ülkelerden ABD’ye yapılan tüm ithalatlara uygulanacak olması, küresel ticaretteki gerilimi artıracak ve sadece enerji piyasalarını değil, jeopolitik dengeleri de etkileyebilir.
Yıldırımtürk, Çin ile ABD arasındaki nadir metaller savaşı örneğini vererek, bu durumun dünya ticaretinde her an her şeyin yaşanabileceğini ve herkesin temkinli olması gerektiğini vurguladı.
Türkiye, 2024 yılında Rusya’dan yaptığı petrol ithalatını rekor seviyeye taşıdı. Kpler’in verilerine göre, günlük ortalama Rus petrolü alımı yüzde 36 artışla 323 bin varile yükseldi, Haziran ayında ise bu rakam 449 bin varile ulaştı. EPDK verileri de bu artışı doğruladı. Ocak-Kasım 2024 döneminde toplam ithalat 15,4 milyon tona ulaştı.
1 Ocak 2023 – 30 Temmuz 2025 arasında Türkiye, Rusya’dan 90,3 milyar dolarlık fosil yakıt ithal etti ve dünyanın en büyük üçüncü alıcısı oldu. Bu rakamın 62,1 milyar doları petrol, 8,1 milyar doları kömür ve 20,1 milyar doları doğalgazdan oluştu. Türkiye, Çin ve Hindistan’ın ardından Avrupa Birliği’ni geride bıraktı. Bu durum, Türkiye’nin Rusya’ya olan enerji bağımlılığını ve ABD’nin ikincil yaptırım planları karşısındaki riskini gösteriyor. Özellikle petrol ithalatındaki yüksek oran, Türkiye’yi ABD’nin olası gümrük vergilerine karşı potansiyel bir hedef haline getiriyor. Enerji ithalatının büyük maliyeti, Türkiye’nin dış ticaret dengesi ve enerji güvenliğini doğrudan etkileyebilir. Haberde yer alan görsel, Türkiye’nin Rusya’dan yaptığı fosil yakıt ithalatını gösteriyor.
