Bilim tarihine geçen en trajik hatalardan biri, 1964 yılında ABD’de yaşandı. Genç bir doktora öğrencisi olan Donald Rusk Currey, farkında olmadan 5 bin yıllık bir ağacı kesti. Daha sonra “Prometheus” adı verilen bu ağacın, dünyanın bilinen en yaşlı canlılarından olduğu ortaya çıktı.
ABD’nin Nevada eyaletindeki Wheeler Peak bölgesinde yaşanan olayda binlerce yıl boyunca ayakta kalan kadim ağaç, bilimsel bir araştırma sırasında yok edildi. Currey, ağacın bu kadar yaşlı olduğunu ancak kesildikten sonra yıllık halkaları sayınca anlayabildi.
Ulusal park yetkililerine göre olayın nasıl geliştiğine dair birkaç farklı ihtimal bulunuyor. Currey’nin örnek almak için kullandığı matkabın ağaca sıkışması nedeniyle kesim kararı aldığı ya da ağacın tam kesitini incelemek istediği düşünülüyor. Her iki durumda da genç araştırmacı, Orman Servisi’nden resmi izin alarak ağacı kesti.
Kesilen ağacın bir parçasını otel odasına götürerek inceleyen Currey, büyüteç yardımıyla ağacın halkalarını saymaya başladı. Yıllar sonra verdiği bir röportajda “Oldukça yaşlı bir ağaç olduğunu biliyordum” diyen Currey, nihai sonucun kendisini bile şoke ettiğini anlattı.
Sayım tamamlandığında ortaya çıkan tablo inanılmazdı; Prometheus’un yaklaşık 5 bin yaşında olduğu anlaşıldı. Bu tür çam ağaçları son derece yavaş büyüyerek sert iklim koşullarında hayatta kalabiliyor. Dev sekoyalar kadar iri olmadıkları için yaşları çoğu zaman fark edilemiyor.
Ağacın kesilmesi, bilim camiasında ve kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. O günden sonra antik ağaçların korunmasına yönelik bakış açısı kökten değişti. Yapılan yeni araştırmalar, Kaliforniya’daki White Mountains gibi izole bölgelerde Prometheus’tan bile daha yaşlı olabilecek ağaçların varlığını ortaya koydu. Birçoğunun yeri bugün bile hala gizli tutuluyor.
Ulusal park yetkilileri ise bu olaydan sonra benzer bir hatanın tekrar yaşanmaması için çok daha sıkı koruma önlemleri uygulandığını vurguluyor.
